9.8.10

I'm coming back..... soon

Mi tamtakin min sawm der naah ka lawm a, Ka rawn come back thei tep tawh e.

Chhas te ka han nei leh rih a, exam lah a rei thin si. Ka blog ka rawn enkawl hmanloh avangin ka inthiamlo tak tak ani. Thla leh lamah chuan ka rawn ti phuisui lehzual thei tawh ang a. Post thar ngaihnawm tak tak leh bengvarthlak tak tak ka rawn hlui leh thei tawh dawn che u ani. Tin ka hming thar atan RALDAWNA tih hi ka thlang a. Tun atang chuan lalmisualpa ni tawh lovin Raldawna ka ni tawh dawn tihna anih chu :D
ka lawm e.

PS- a hnuai lam far corner ah khuan older posts tih a awm khu hmuhhmaih lo ula, post hlui tawh te pawh ila chhiarloh chuan min chhiar sak ve dawnia.

23.3.09

Zunthlum lam daih.....

Mizovin ZUNTHLUM kan tih, a sap tawnga Blood sugar (Diabetes mellitus) ni daih si hi Mizopa hian a let sual hran lo ve. Thisen hi a hnathawh tur a thawh zawh ah kal(kidney) ah a in thli fim a,zun a in siam ta a. Chuvangin thisen thlum chuan zun a ti thlum reng a ni. Hetah hian zunthlum lo awm chhoh dan kip kawi lutuk a ziah ka tum hran lo, a trul kherlo bawk. Chi hnih a awm a. a lar zawk hi type 2 ani. he type2 hi kum 40 ral kai hnu a rawn in lar a ni deuh ber. type1 chu inthlahchhawn awlsam lehzual ani a, a hlauhawm zawk bawk, mahse a common lo zawk.. Type 1 hi insulin tlakchham vang ani a. type2 hi insulin tlakchham vang nilovin a hnathawh felloh vang ani. Insulin chu kan ei in atanga thisen a glucose awm lo metabolise (thriat darh) tu ani. Zunthlum lovah chuan insulin hian kan diet a thlum te chu fel fai takin alo metabolise thin ani.
In thlahchhawn natna a ni a,enkawl uluk a inven a ngai nasa hle ani. Ka pu hi zunthlum ani a, ka pa hi zunthlum a ni leh mek a...Kei hi zunthlum risk sang ka ni tihna ani.
Tun atangin engtinnge ka in enkawl ang:
Exer ka lak that a ngai a, meizial ka zu tur a ni lo, zu ka in tur ani lo, thau (saturated) tamna lam ei in ka insum tur ani, thil thlum lam ei tlem te.....atam mai. Diet ah hian in uluk a ngai ber. Fibre tamna lam thlai hring te ei tam a tha. Mizo te chu agriculture atangin kan lo industrialised ve ta hle mai. thu chunga hna thawk (serenity workers) kan tam ta, high risk pawh kan pung ta hle mai. Kan ei leh in en in vawksa heh hnam kan ni si, tobacco kan ti nasa si, meizuk lah kan uar.. Chuvangin zunthlum pawh a hluar ta hle mai. BP pawh a sang tel ngei ngei a...Tin zunthlum kaihhnawih natna a tam thei em em bawk ani. diabetic nephropathy (kal lam), retinitis(mit lam) , foot (gangrene..ke phah lamah) te hi a lar zual an ni. [nakinah kan la ziak zau ang] Mahni a zunthlum in monitor uluk a ngai hle mai.. Tun lai ah chuan a test na kit awlsawm tak tak a tam ta. zunthlum tan chuan kawl ngei ngei a tha.
Zunthlum hi a fluctuate nasa thei hle a, thisen thlumna a sang reng chuang lova, zunthlum damdawi ei avang te, ei in insum nasat luat avang te in a changin hlauhawm khawpin thisen glucose (thlumna) level a lo hniam thei thin a. Thisen thlum a san trum leh a hniam lutuk truma a lan chhuah dan hi a in ang viau lehnghal a, chuvangin kan sawi tak zunthlum kit khi kawl ngei a tha ani. Thisen thlumna a tlak hniam lutuk chuan chini te, thil thlum lam chi te ei a ngai leh thung si thin a ni. Research thenkhat chuan a tawk chauhva zu in hi taksa fats in siamrem nan a tangkai an ti tlat. Mahse zu hi a ngawl vei a awl avang leh Mizote hian kan in thiam loh em avangin sawi mawi vak chi erawh a ni hran lo.
Tihdam ngaihna awm lo he ZUNTHLUM hian taksa a tichhe nasa lutuk tur chu a in ven theih ngei mai a. Mahse Damlovin tih tak zeta a in enkawl a ngai a, mi pangngai ei leh in ang te a tih ve theih tawh loh zia a hrechiang tur ani. Thau ho hi risk factor sang ber an ni. Overweight, hnathawh leh exer la ngailo tan zunthlum mai piah lamah heart disease hrang hrang, BP sang natna te thlen awlsam hle a ni.
a damdawi:
( sorry...exams going on....i am running outta time.....to be edited, reviewed and completed soon)

Mizorama natna lar hrang2 malaria,tb,hnute cancer etc pawh la rawn post zel tum ani e.

22.3.09

Naupang khawngaihthlak




Hetiang naupang, chawmtu nei lo hi vuakhlum sen loh teh meuh kan Mother india hian a nei a. an khawngaihthlakawm a ni. Khawngaih sen lah an ni lo.... Ti khian mahni a survive turin a nu in a kalsan tawp mai a ni.